دو فیلم با یک بلیط؟!! وقتی پشت صحنه جذابتر از فیلم است

تحلیل مسعود فراستی در برنامه تلویزیونی همشهری (وابسته به شهرداری تهران – علیرضا زاکانی) مبنی بر اینکه پناهی توانسته دبیر و داوران جشنواره کن را فریب دهد را نمی توان تنها یک اظهار نظر رندانه دانست ، مدح شبیه ذمی که شاید سیاستمدارانه ترین نظر یک منتقد تند و افراطی همیشگی پیرامون یک فیلم سیاسی باشد ، از این نظر رندانه و قابل اعتنا می توان اینطور برداشت کرد که باشه جعفر مثلا تو اپوزوسیون و جایزه هم مبارکت اما آنرا باور نکنی … دقیقا چه چیز را ؟ جایزه را ؟ به نظر می رسد اینجا آن توصیه ی همیشگی به برنده ها که جایزه را فراموش کنند ، مد نظر نیست ، شاید همان اپوزیسیون فیک بودن متظور باشد و فراستی با این اظهارات از حقیقتی رونمایی کرد که دیگران هم کم و بیش به آن رسیده اند که جعفر پناهی نقش اول اپوزیسیون را بازی کرد و توانست به نخل طلا هم دست پیدا کند. او از فرودگاه امام به فرانسه رفت ، فیلم زیرزمینی اش را در فستیوالی سینمایی رونمایی کرد و از فرودگاه امام به تهرانی بازگشت که از داور فجر تا مدیران خانه ی سینما و کارگردانانی که در این سالها بیشترین بودجه را از فارابی و مرکز گسترش گرفته اندو در بودجه خواری رقیب یکدیگرند با حلقه ی گل به استقبال او آمده بودند ، جالب آنکه مخالفت ها با کن و جایزه ی او هم این بار به یک برنامه ی خبری غیر رسمی محدود شد ، مقایسه کنید وضعیت مخالفت با این جایزه را با جایزه ی بازیگری زن فیلم عنکبوت مقدس و ویژه برنامه های روشنگرانه ی سبنمایی و غیر سبنمایی در باب کژتابی های کن !! این بار همه چیز آنقدر ملو به پیش رفت که برای مخاطب این سوال پیش آمد چرا ملیتاریسمی که در فیلم پناهی از آن حکایت می شود کاری با او ندارد ، آیا آن فضای خشن و انمسفر وحشت داخل فیلم غلط است یا نه آن فضا درست است ولی چاقو دسته ی خود را نمی برد ! از اینرو حالا می توان به راز ملو بودن اعتراض های پناهی در مراسم اختتامیه هم پی برد ، او نه تنها بعد از دریافت نخل طلاحرف های رادیکالی نزد و شعارهای مرسوم اعتراضات پیشین را سر نداد، بلکه در اصلی ترین بخش حرفهایش به نوعی در برابر تجزیه طلبان ایران هم ایستاد و آنها را به همدلی برای یک ایران دعوت کرد.
خلاصه آنکه اگر این فرضیه که پناهی ، یک معترض هماهنگ و دست ساز است از همه ی جهات قابل اثبات باشد و نتوان در درستی اش شک کرد ، آنگاه بازنده ی اصلی « زن و بچه » است ، نه از آن جهت که دست خالی روانه ی تهران شد ، بلکه تنها نقش یک کانالیزور برای جاانداختن بیشتر فیلم پناهی به عنوان یک فیلم زیر زمینی را بازی کرد و در مقام قیاس با فیلمی که پروانه ی ساخت ندارد انگ حاکمیتی بودن را به خود پذیرفت تا وجهه ی معترض بودن پناهی و زیر زمینی بودن فیلمش بیشتر به چشم آید ، در واقع یک حضور پوششی برای رای آوری بیشتر شرکت کننده ی اصلی.با این حساب می توان گفت آخرین ساخته ی پناهی یک فیلم در فیلم یا دو فیلم با یک بلیط است که فیلم اپوزوسیون نمایی و زیر زمینی نمایی جذابتر از فیلم اصلی است ، فراموش نکرده ایم تعداد قابل توجهی از این فیلم های زیرزمینی حتی در غیاب چهره های مشهور که قاعدتا حساسیت برانگیز تر هم هستند در همان میانه ی راه تولید با احکام قضایی متوقف مانده اند.